<-- دیگر پادکستها -->
معماریِ کتاب
همکاران (به ترتیب صداها):
احمد کریمی / امیرحسین فراهانی / محمدحسن نعمتیان
با تشکر از: سمانه ایرانمنش
موسیقی: کیارش بختیاری
مشاور: مجید کاشانی
* گفتگو با «کیانوش غریبپور» دربارهی مدیریتِ هنریِ نشر
* منتخبی از خبرهای طراحی گرافیک در اردیبهشتِ ۹۷ با صدای «امیرحسین فراهانی»
* مختصری دربارهی «فورتوناتو دِپِرو» و کتاب معروفِ او «دِپِروی فوتوریست» با صدای «محمدحسن نعمتیان»
«کیانوش غریبپور» طراح گرافیک، تصویرگر و مدیر هنری، متولد ۱۳۴۸ در سنندج، و فارغالتحصیل دانشگاه هنر تهران است. وی از سال ۶۳ به عنوان کارتونیست آماتور، فعالیت هنری خود را شروع کرد. در سال ۶۷، پس از ورود به دانشگاه، با طراحی عروسکهای نمایشی، فعالیتهای جدیتری را پیگرفت، و یک سال بعد، با شروع تصویرگری برای کتاب کودک و نوجوان، وارد فعالیت حرفهای خود شد، و جوایز متعددی در جشنوارههای داخلی و خارجی کسب کرد.
غریبپور از سال ۷۳ تمرکز خود را به حوزهی طراحی گرافیک، به خصوص کتاب، آلبومهای موسیقی و طراحی هویت تصویری برای رویدادهای فرهنگی معطوف کرد.
مدیریت هنری را چه با سمت رسمی (در مجموعههای فرهنگی و سازمانیهای انتشار کتاب) و چه در پروژههای خرد و کلان فرهنگی از دوران دانشگاه شروع کرد و با تجربهی مهم مدیریت گالریها و انتشارات «فرهنگسرای بهمن» از سال ۷۳، بهعنوان یکی از شاخههای جدی فعالیت خود ادامه داد.
عضویت در هیأت مدیرهی «انجمن تصویرگران ایران»، «انجمن طراحان پوستر تئاتر»، عضویت در اتاق فکر و شوراهای سیاستگذاری رویدادهای هنری و دبیری دهها رویداد با موضوع طراحی گرافیک، تصویرگری و هنرهای شهری، همراه با تدریس هنر در دانشگاهها و مدرسههای آزاد هنر، از فعالیتهای اجتماعی غریبپور است.
او از بنیانگذاران اولین دایرکتوری پیوستهی هنر ایران یعنی «کتاب سال تصویرگران» است.
کیانوش غریبپور در حال حاضر، علاوه بر تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی، به مدیریت هنری در مؤسسههای فرهنگی و انتشاراتی پرداخته، و همچنان طراحی گرافیک و تصویرگری را به عنوان اصلیترین حرفهی خود ادامه میدهد.
«فوتوریسم»[1] نامِ جنبشی هنری و ادبی، در اوایلِ قرنِ بیستمِ میلادی بود، که به ستایشِ دنیای نوین، ماشین، سرعت و خشونت پرداخت. آنها در نخستین بیاینهی خود، ندای تخریبِ موزهها، کتابخانهها، و نهادهای فرهنگی را سردادند. «فورتوناتو دِپِرو»[2] مهمترین چهرهی فوتوریستها در طراحیِ گرافیک، در سال ۱۹۱۳م، که نقاشی جوان بود، به همراه دیگران بیانیهی «بازسازی آیندهگرایانهی جهان» را امضاء کرد. بیانیهای که هدفش، تجدیدِ حیاتِ عالم بود، از طریقِ بازنگری اشیای عادی و روزمره.
«فورتوناتو» در بیست و چهارسالگی، به لحاظِ هنری شکل خود را یافته بود، و سبک او، شخصیتِ خاص و ویژهای داشت. در بینِ هنرمندانی که فلسفهی فوتوریست را، در طراحیِ گرافیک و تبلیغات به کاربستند، توانست در طراحیِ پوستر، تایپوگرافی، و تبلیغات، مجموعهای پویا ایجاد کند. او در زمینهی تولید و طراحیِ کتاب نیز، موفقیتِ بسیار به دست آورد.
شاخصترین اثر وی در این زمینه، کتابِ «دِپِروی فوتوریست»[3]، متعلق به سال ۱۹۲۷م است. این اثر، یکی از مهمترین کتابهای فوتوریستهاِ، و نشاندهندهی خطِ مشیِ آنان بود در طراحیِ گرافیک. نکتهی قابلِ توجه در این کتاب، نوعِ صحافیِ غیرمتعارفِ آن بود. تمامیِ صفحاتِ این کاتالوگِ تبلیغاتی، به شیوهی عصرِ ماشینی، و با کمکِ دو پیچ و مهرهی فولادیِ استیل، به یکدیگر متصل شده بودند، که نشان میداد، کتاب میتواند چیزی فیزیکی، و در عینِ حال، اثری هنری باشد. استفاده از پیچ و مهره در آثارِ «دِپِرو»، به علتِ توجه زیادی بود که، فوتوریستها به تکنولوژی و ایجادِ تولیداتِ صنعتی نشان میدادند.
«دِپِرو» چکیدهای دست و دلبازانه از آثارِ خود را، در کاتالوگِ مذکور قرار داد؛ از جمله، آگهیهای تبلیغاتی نوشیدنی «کامپاری»[4]. استفادهی او از رنگهای درخشان، و کولاژهای کاغذِ رنگی، با واقعگراییِ محافظهکارِ حاکم بر آن دوران، تضادِ چشمگیری داشت. طرحِ روی جلد را، در ترکیببندیِ نقرهای و سیاه، در زمینهی آبیِ تیره گذاشت. تمامیِ صفحاتِ این کاتالوگ هم، با حروفِ سربی به چاپ رسید.
مجلهی «وایِرد»[5] در یکی از نوشتههایش این عنوان را برای کتابِ «دِپِروی فتوریست» برگزیده است:
«یکی از، نمادینترین کتابهای دیزاین، در جهان»
این کتاب، در سال ۲۰۱۶ م، پس از گذشتِ قریب به ۹۰ سال از پدیدآمدنش، تحتِ عنوانِ پروژهای با نامِ «کتابِ پیچشده»[6]، به صورتی دقیق کپیبرداری، و به طورِ نمادین، در چندین نسخه به چاپ رسید، و در اختیارِ عموم قرار گرفت. در نظرسنجی که از این پروژه، در قالبِ یک ویدئو صورت گرفته است، حمایتِ چهرههای سرشناسی چون «اِستیوِن هِلِر»[7] و «اِستفان زاگمایستِر»[8] نیز به چشم میخورد.
1-Futurism
2- Fortuna Depero
3-Depero Futurista
4 – Campari
5- Wired
6- Bolted Book
Steven Heller-7
8- Stefan Sagmeister
– پاکباز، رویین، دایرةالمعارف هنر،فرهنگ معاصر، چاپ چهاردهم، تهران، ۱۳۹۳.
– مگز،فلیپ.بی، ترجمهی اعظم فراست، ناهید، فتحالهنوری، غلامحسین، تاریخ طراحی گرافیک، انتشارات سمت، چاپ هفتم، تهران، ۱۳۹۳.
– هولیس،ریچارد، ترجمهی مشتاقی، سیما، تاریخچهای از طراحی گرافیک، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ هفتم، تهران، ۱۳۹۲.
– هِلِر، استیون، پومِرُی، کارِن، ترجمهی علیزاده، رضا، ذوالفقاری، سیما، میرهادیزاده، مازیار، سواد طراحی، انتشارات روزنه، چاپ اول، تهران، ۱۳۸۷.
<-- دیگر پادکستها -->